TC Kimlik Numarası, Türk Vatandaşlarına verilen ve kişiye özgü olan 11 haneli bir numaradır. Her ne kadar bu konu üzerine resmi bir açıklama göremesem de bu numara sıradan veya rastgele değil, belirli bir kurala göre verilmektedir. Numaranın matematiksel bir algoritmayla oluşturulmasının yanında, sadece çift sayılar olması ve diğer aile bireylerine verilen kimlik numaralarının da belirli bir sistematiği bulunması gibi ilginç bir kaç durumuda bulunmaktadır. Kısaca Tc Kimlik Numarasının oluşturulması algoritmasını açıklayıp, bir kaç kod parçası ile örneklendirelim.
Tc Kimlik Numarası aslında 9 haneden oluşmaktadır, son 2 hanesi de kontrol/doğrulama amaçlı eklenmiştir. Kimlik numarası 0 ile başlayamaz. İlk 9 rakam kullanılarak 10. hane, ilk 10 rakam kullanılarak da 11. hane elde edilmektedir.
1., 3., 5., 7. ve 9. hanelerdeki rakamlar toplanır, 7 ile çarpılır ve 2., 4., 6. ve 8. hanelerdeki rakamların toplamı çıkarılır. Elde edilen sonucun birler basamağı (mod 10) kimlik numarasının 10. hanesini vermektedir.
Kimlik numarasının ilk 9 hanesi ile yukarıdaki yöntemle elde ettiğimiz 10. haneyi topladığımızda birler basamağı (mod 10) 11. haneyi vermektedir.
Biraz daha matematiksel olarak ifade etmek gerekirse ;
Kimliğin ilk 9 rakamı için d, kontrol basamakları için c kullanırsak :
Tc No = d1 d2 d3 d4 d5 d6 d7 d8 d9 c1 c2
c1 = ( (d1 + d3 + d5 + d7 + d9) * 7 - (d2 + d4 + d6 + d8) ) mod10
c2 = ( d1 + d2 + d3 + d4 + d5 + d6 + d7 + d8 + d9 + c1 ) mod10
Örneğin TC Kimlik Numarası : 023456789xx olsun.
(TC Kimlik Numarası 0 ile başlayamaz ama gerçek bir vatandaşa denk gelmemek için bu sayı seçilmiştir.)
10.rakam = ( (0 + 3 + 5 + 7 + 9) * 7 - (2 + 4 + 6 + 8) ) mod10 = 148 mod10 = 8
11.rakam = (0 + 2 + 3 + 4 + 5 + 6 + 7 + 8 + 9 + 8) mod10 = 52 mod10 = 2
TC Kimlik Numarası = 02345678982
Söz konusu akrabaların Tc Kimlik numarasını hesaplamak olduğu zaman işler biraz daha karışıklaşabiliyor. Aynı soyada sahip (aynı kütüğe kayıtlı) akrabaları bulmak için, kimlik numarasının anlamlı ilk 9 rakamından 29999 çıkardığımız zaman yaşca küçük akrabamızı, eklediğimiz zaman da yaşca büyük akrabamızı buluruz. Daha pratik bir yöntem olarak, 5.haneden 3 çıkarıp 9.haneye 1 eklediğimizde yaşça küçük akrabamızı, 5.haneye 3ekleyip 9. haneden 1 çıkardığımızda yaşça büyük akrabamızı elde ederiz.
Örneğin TC Kimlik Numarası : 02345678982 olsun. İlk 9 basamağı ele aldığımızdan :
02345 6789 : 5.haneye 3 ekleyip 9. haneden 1 çıkarınca büyük birey :
02348 6788 Yukarıdaki formüller ile son 2 rakam hesaplanırsa TC No : 02348678828
02345 6789 : 5.haneden 3 çıkarıp 9. haneye 1 eklediğimizde küçük birey :
02342 6790 Yukarıdaki formüller ile son 2 rakam hesaplanırsa TC No : 02342679036
0 yorum:
Yorum Gönder